Spread walutowy – co to jest i jak go obliczyć?

Samo słowo „spread” oznacza różnicę między ceną sprzedaży a ceną kupna. Może to dotyczyć nie tylko walut, ale także papierów wartościowych czy towarów. Jest to jedno z ważniejszych pojęć dotyczących inwestowania. Zazwyczaj używa się angielskiej nazwy „spread”, ale czasem, choć dość rzadko, można spotkać się z typowo polskim nazewnictwem, jak: „widełki cenowe”. Najczęściej jednak posługując się pojęciem spreadu, mamy na myśli spread walutowy.

Zobacz, gdzie tanio kupować waluty!

Każdy na pewno zobaczył podczas notowania walut, że inna jest wartość kupna a inna sprzedaży danej waluty. Choć są to wartości zmienne i zależne od wielu czynników, to bez względu na to czy to dolar amerykański, czy funt brytyjski, ceny zakupu i sprzedaży są różne. Zatem, jeśli cena zakupu dolara amerykańskiego wynosi dla przykładu 3,90 zł a sprzedaży 3,75 zł, to różnica między tymi kwotami to spread walutowy. W podanym przykładzie wynosi on akurat 0,15 zł.

Z pojęciem spreadu walutowego spotkamy się nie tylko w kantorze, ale także w banku. Chociaż tu określa się go jako spread bankowy, to jednak mechanizm działania jest identyczny. Chodzi głównie o kredyty, a dokładniej o kredyty w walucie obcej. Bank w takiej sytuacji przelicza kwotę kredytu w danej walucie na złotówki. Jeszcze stosunkowo niedawno, kredyty w walutach obcych cieszyły się dość dużą popularnością. Obecnie, z uwagi na bardzo niekorzystną sytuację, jaka spotkała osoby biorące kredyty we frankach szwajcarskich, ludzie coraz mniej chętnie wybierają takie rozwiązanie, decydując się zatem na kredyty w naszej walucie.

Spread walutowy jest łatwo wyliczyć. Odejmuje się po prostu kurs kupna waluty od kosztu jego sprzedaży. Można jednak posługiwać się wartościami procentowymi. Wówczas posługujemy się poniższym wzorem:

S = (KSw – KKw) / [0,5x (KSw + KKw)] x 100%)

S = spread walutowy,

KSw = kurs sprzedaży waluty,

KKw = kurs kupna waluty.

Wpływ na wysokość spreadu walutowego ma polityka monetarna państw i banków centralnych. Istotna jest sytuacja ekonomiczna, jaka jest na całym świecie i w danym kraju. Nie mniej istotny jest tu sam podmiot, który umożliwia wymianę walut. W Forexie są to brokerzy. To właśnie oni ustalają jaką wartość będzie miał spread. Dużo zależy także od tak zwanej pary walutowej. Na Forex spread na parze EUR/USD mało kiedy przekracza 0,2. W niektórych ofertach możemy znaleźć nawet zerowy spread.

To, jaką wysokość będzie miał spread przy kredycie, tzw. spread kredytowy, jest ustalane na mocy indywidualnych decyzji banku. Podobnie jest z marżami w sklepie. Każdy sklep ustala je samodzielnie. Wpływ na wysokość spreadu kredytowego mają jednak wartości rynkowe kursu danych walut. Są pary walutowe, które zazwyczaj wiążą się z dużymi wahaniami i są one obarczone większym ryzykiem. Wówczas marża jest większa. Podobnie rzecz się ma z walutami egzotycznymi, które cieszą się mniejszym zainteresowaniem.

Osoby biorące kredyty w innej walucie niż złoty, przed 2011 rokiem były narażone na niekorzystny spread. Obecnie, od 26 sierpnia 2011 obowiązuje ustawa antyspreadowa. Objęte są nią wszelkie kredyty, zarówno konsumpcyjne, jak i hipoteczne oraz kredyty firmowe. Jedynie swoimi regulacjami nie obejmuje pożyczek online, gdyż podmioty pozabankowe nie posiadają w ofercie pożyczek w walutach innych niż złoty.

Odkąd ustawa antyspreadowa obowiązuje, istnieje możliwość spłaty kredytu w walucie, w jakiej się go wzięło. To umożliwia kredytobiorcom wyszukanie korzystnych stawek walut w kantorach, dzięki czemu ominą spread bankowy, który może być dla nich wówczas mało korzystny. Wcześniej nie było takiej możliwości. Postępując w ten sposób, można oszczędzić nawet do kilkudziesięciu złotych.

Obecnie istnieje prawo, na mocy którego spread może zostać zwrócony kredytobiorcy. Jeśli chcemy zwrotu spreadu, należy najpierw złożyć wniosek do banku, w którym braliśmy kredyt, aby wyliczono spread. Wniosek można złożyć zarówno odnośnie do kredytów obecnych, jak i tych wygasłych.

Ważny jest tu 6-miesięczny termin. W tym terminie kredytobiorca może tylko złożyć wniosek o zwrot spreadu. W takim wniosku muszą być ujęte wszelkie informacje na temat kredytu – jego charakter, termin spłaty oraz waluta. Bank obowiązuje 30-dniowy termin na odpowiedź w sprawie złożonego wniosku. Następnie kredytobiorca może wystąpić o pomniejszenie wartości kredytu o wyliczony spread. Tu wówczas termin wynosi 12 miesięcy.

Podsumowując, spread walutowy to różnica między wartością kupna a sprzedaży danej waluty. Różnica zazwyczaj oscyluje na podobnym poziomie, ale może się też sporadycznie zmieniać poprzez decyzje kantorów czy decyzje banków. Jeśli ktoś dokonuje różnych transakcji walutowych, ważne by znał pojęcie spreadu walutowego i na bieżąco obserwował jego wartość. Dzięki temu będzie mieć świadomość kosztów wymiany walut.